Motor quạt điện có cấu tạo như thế nào? 

Trong cấu tạo của quạt điện, motor là bộ phận rất quan trọng không chỉ quyết định đến hiệu suất làm mát mà còn ảnh hưởng đến độ bền và tuổi thọ của quạt. Vậy, cấu tạo motor quạt điện như thế nào? Hãy cùng iFan Group khám phá chi tiết ngay trong bài viết sau đây.

Tổng quan về motor quạt 

Mô tơ quạt điện là một bộ phận quan trọng nhất của quạt điện, có trách nhiệm chuyển đổi năng lượng điện thành năng lượng cơ giúp cánh quạt hoạt động và tạo ra luồng khí mát.

Motor quạt điện gồm: 16 cực, 32 rãnh, 32 tổ bối đơn và 2 hàng rãnh. Trong 32 rãnh của motor quạt thì có 16 rãnh phía trong được sử dụng để quấn cuộn khởi động (KĐ), 16 rãnh phía ngoài được sử dụng để quấn cuộn làm việc. Do rãnh phía ngoài rộng hơn rãnh phía trong nên khi quấn nhớ lưu ý là phải quấn từng vòng.

Bên trong cuộn khởi động của motor là 16 tổ bối đơn, tương đương 338 vòng được quấn trong 1 bối, mỗi dây 0,21. Còn quấn bên ngoài cuộn làm việc là 16 tổ bối đơn với 308 vòng một bối, mỗi dây 0,25.

Stator có kích thước đường kính là 1,6 cm và chiều dài lõi (D) là 16 cm. Còn tụ điện có giá trị điện dung từ 2,2 đến 2,5 microfarad (mf). Mối dây trong hộp nối gồm: Dây trắng (Ch) là dây chung; dây đỏ là dây cuối của cuộn LV; đây vàng là dây cuối của cuộn KĐ.

Motor quạt điện là bộ phận chuyển đổi năng lượng điện thành năng lượng cơ giúp cảnh quạt chuyển động
Motor quạt điện là bộ phận chuyển đổi năng lượng điện thành năng lượng cơ giúp cảnh quạt chuyển động

Cấu tạo motor quạt điện gồm có

Cấu tạo của motor quạt điện bao gồm các bộ phận chính sau:

  • Stator: Là phần tĩnh của motor có cấu tạo gồm phần vỏ bọc bên ngoài và các thành phần điện từ tạo ra từ trường giúp rotor chuyển động. Stator đóng vai trò chính trong việc tạo ra từ trường, ảnh hưởng đến tốc độ quay của rotor và lượng gió đi ra.
  • Rotor (động cơ quạt): Là phần quay của motor, thường là trục quay kết nối với cánh quạt thông qua trục đó. Khi có nguồn điện được cấp vào, rotor quạt điện sẽ chuyển động và tạo gió.
  • Tụ điện (tụ điện động cơ): Là một bộ phận không thể thiếu của động cơ điện. Thiết bị này giúp khởi động motor và duy trì hiệu suất của động cơ trong suốt quá trình sử dụng. Hai bề mặt của tụ điện thường được tách rời bởi một chất điện môi, vì vậy chúng có thể tích tụ điện tích.
  • Bạc thau/ bạc đạn: Là loại động cơ điện phổ biến thường được sử dụng trong quạt điện, giúp giảm ma sát, tăng tuổi thọ của motor và đảm bảo rotor quay mượt mà, không gây tiếng ồn lớn trong quá trình hoạt động.
  • Bộ khung nhôm: có tác dụng ghép nối 2 bộ phận quan trọng của motor là Stator và Rotor.
Các bộ phận chính quan trọng trong motor quạt điện
Các bộ phận chính quan trọng trong motor quạt điện

Nguyên lý hoạt động của motor

Dây dẫn quấn trên lõi sắt từ (phe silic) thường được làm từ tấm tole silic mỏng được ghép bằng nhiều miếng lại với nhau. Khi có dòng điện chạy qua, dây dẫn này sẽ tạo một lực lớn tác động lên rotor. Do các cuộn dây chạy và dây đề được bố trí lệch nhau để tạo ra sự lệch pha với tụ điện. Điều này sẽ làm xuất hiện các lực hút trong stator, với phương tác động không đồng nhất.

Vì sự chênh lệch về phương thức tác động và thời gian của 2 lực hút trên nên tạo ra một từ trường quay trong lòng stator giúp rotor quay được. Để có thể thay đổi tốc độ của quạt, trên lõi sắt từ sẽ được quấn lên một số vòng dây và cuộn chạy. Khi dòng điện giảm đi hoặc tăng lên do sự thay đổi của điện trở thì bên trong cuộn dây đó sẽ xuất hiện một từ trường yếu hơn làm cho cánh quạt quay chậm hơn hoặc mạnh hơn cho cánh quạt quay nhanh hơn.

Lúc này, sơ đồ motor quạt điện sẽ gồm có: 4 cuộn dây được mắc nối tiếp nhau (2 cuộn số, 1 cuộn chạy và 1 cuộn đề). Khi người dùng bấm chuyển số thì 1 hoặc 2 cuộn số cùng tham giao vào hoạt động của cuộn đề hoặc cuộn chạy.

Quạt sẽ chạy mạnh nhất khi bấm số 3, bởi khi đó cuộn chạy được đấu vào nguồn. Còn quạt sẽ chạy ở mức trung bình khi bấm số 2 do cuộn chạy và cuộn số được đấu vào nguồn. Và quạt sẽ chạy yếu nhất khi bấm chọn số 1, nguyên nhân là do cuộn chạy và 2 cuộn số được đấu vào nguồn.

Nguyên lý hoạt động của motor quạt điện khi quạt hoạt động
Nguyên lý hoạt động của motor quạt điện khi quạt hoạt động

Tìm hiểu thêm: Tìm hiểu qua sơ đồ motor quạt và những thông tin về motor quạt công nghiệp

Các loại motor quạt thông dụng hiện nay

Motor quạt điện theo cấu tạo

Motor quạt điện phân loại theo cấu tạo sẽ được chia thành 2 loại:

  • Loại motor quạt sử dụng bạc thau: Trục quay sẽ được cố định 2 đầu, còn stator sử dụng dây quấn là sợi dây đồng hoặc sợi dây nhôm để tạo ra từng trường giúp rotor hoạt động. Điểm nổi bật của loại motor này là giá thành rẻ hơn so với các loại motor sử dụng bạc đạn. Tuy nhiên, người dùng cần thường xuyên bổ sung dầu để đảm bảo động cơ hoạt động mượt mà. Nếu không, bạc thau có thể bị mòn sau một thời gian sử dụng, gây ra hiện tượng ma sát lớn và phát ra tiếng kêu khó chịu trong quá trình sử dụng.
  • Motor quạt sử dụng bạc đạn: Có thiết kế khép kín nên người dùng sẽ không phải bổ sung dầu hay bảo dưỡng thường xuyên. So với bạc thau, bạc đạn có độ bền cao hơn và khả năng vận hành êm ái, hạn chế tối đa tiếng ồn. Motor này thường được sử dụng trong các loại quạt có xuất xứ từ Nhật Bản, mặc dù giá thành cao hơn nhưng chúng đảm bảo hoạt động ổn định trong thời gian dài.

Để phân biệt là motor bạc đạn hay bạc thay, bạn chỉ cần di chuyển trục quạt hướng theo chiều dọc. Nếu trục quay không thể di chuyển thì quạt dùng motor bạc đạn, còn nếu trục quay có thể chuyển động được theo chiều dọc thì quạt đó sử dụng motor bạc thau.

Motor quạt điện theo công suất

Khi phân loại theo công suất motor quạt điện sẽ bao gồm:

  • Motor quạt mini: Loại motor này thường được sử dụng trong các thiết bị điện tử như quạt cầm tay, laptop,….
  • Motor quạt dân dụng: Thường được sử dụng nhiều các thiết bị như: quạt gió, quạt hơi nước, quạt máy lạnh,…
  • Motor quạt điện công nghiệp: Sở hữu công suất lớn nên loại motor này thường được sử dụng để điều hòa không khí trong nhà kho, xưởng sản xuất và trong các loại máy sấy công nghiệp.

Motor quạt điện theo thiết bị sử dụng

Tùy thuộc vào công dụng và vị trí lắp đặt, các dòng motor quạt sẽ bao gồm:

  • Motor quạt dàn nóng
  • Motor quạt dàn lạnh
  • Motor quạt trần
  • Motor quạt hơi nước
  • Motor quạt máy lạnh
  • Motor quạt tủ lạnh

Motor quạt điện theo nguyên lý chuyển đổi

Theo nguyên lý chuyển đổi, motor quạt điện gồm 3 loại:

  • Motor quạt theo nguyên lý chuyển đổi động cơ điện từ thường được dùng cho các thiết bị điện dân dụng như: Motor quạt điện, điều hòa, tủ lạnh và máy lạnh,…
  • Motor quạt theo nguyên lý chuyển đổi từ động cơ tĩnh điện: Loại motor này thường dùng cho pin hoặc ắc quy.
  • Motor quạt theo nguyên lý chuyển đổi động cơ siêu âm.

Motor quạt điện theo nguồn điện

Dựa theo nguồn điện sử dụng, motor quạt điện được chia thành hai loại chính:

  • Motor quạt điện sử dụng nguồn điện một chiều (DC)
  • Motor quạt điện sử dụng nguồn điện xoay chiều (AC)

Ứng dụng của motor quạt điện

Motor quạt điện được ứng dụng đa dạng trong nhiều lĩnh vực của đời sống và công nghiệp. Dưới đây là ứng dụng phổ biến:

  • Sử dụng cho hệ thống quạt thông gió trong nhà: Giúp loại bỏ nguồn không khí ô nhiễm, cung cấp luồng khí tươi và làm giảm nhiệt độ trong không gian nhà ở.
  • Sử dụng trong hệ thống quạt làm mát công nghiệp: Hiện nay mô tơ quạt điện là bộ phận được sử dụng để điều khiển quạt làm mát trong nhà máy, xưởng sản xuất đảm bảo không khí luôn lưu thông, tạo môi trường làm việc thoải mái và mát mẻ.
  • Sử dụng trong hệ thống làm mát xe hơi: Trên ô tô, motor quạt điện được tích hợp trong hệ thống làm mát giúp duy trì nhiệt độ ổn định cho động cơ và không gian bên trong xe.
  • Motor quạt điện cũng được sử dụng trong hệ thống thông gió và làm mát máy tính và tủ điện.
  • Một số ứng dụng khác: Ngoài các ứng dụng trên, motor quạt điện còn được ứng dụng nhiều trong lĩnh vực công nghiệp như: làm quạt quần áo trong các thiết bị ngành công nghiệp may mặc, làm mát hồ bơi và sử dụng trong các thiết bị gia dụng khác như: máy sấy, máy hút bụi, quạt máy,…
Motor quạt điện ứng dụng trong hệ thống làm mát nhà xưởng
Motor quạt điện ứng dụng trong hệ thống làm mát nhà xưởng

Trên đây là cập nhật những nội dung chi tiết về cấu tạo của motor quạt điện. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về đặc điểm các bộ phận chính của motor quạt điện và cách phân loại chúng, từ đó có lựa chọn phù hợp với nhu cầu sử dụng.

iFan Group là đơn vị hàng đầu chuyên cung cấp quạt gió công nghiệp, motor quạt và các linh kiện liên quan tại Việt Nam. Với hơn 15 năm kinh nghiệm hoạt động trong lĩnh vực này, iFan Group cam kết mang đến cho khách hàng những các loại quạt công nghiệp phù hợp cho mọi nhu cầu sử dụng, từ làm mát nhà xưởng, nhà máy đến thông gió cho các khu vực rộng lớn. Motor quạt và linh kiện do iFan Group phân phối đều được kiểm định nghiêm ngặt, đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng quốc tế, giúp tối ưu hóa hiệu suất thiết bị và bền bỉ với thời gian.

Nếu có nhu cầu sở hữu quạt công nghiệp, motor quạt và các linh kiện công nghiệp với chất lượng, giá tốt cùng dịch vụ chuyên nghiệp hãy liên hệ ngay với iFan Group qua hotline: 0917108085 để được tư vấn sản phẩm và giải pháp phù hợp nhất ngay hôm nay.